Dobre espresso – co należy wiedzieć?

Espresso – kojarzona przede wszystkim z Włochami, mała dawka bardzo mocnej kawy. Czym jednak jest w istocie? Jak powinniśmy pić espresso, jak ją podawać i jak przygotować espresso w domu? Oto kila podstawowych (ale nie tylko) faktów na temat dobrego espresso.

Espresso jak zrobić w domu?

Kawa espresso, którą zamawiamy w restauracji czy kawiarni, zasadniczo nie różni się od tej kupowanej w sklepie. Sekret i różnica kryją się w sposobie jej przygotowania (zaparzenia).

Polecamy również artykuł: Kilka (niecodziennych) faktów na temat kawy

Najogólniej rzecz ujmując, proces zaparzania espresso polega na przepuszczeniu pod dużym ciśnieniem, gotującej wody poprzez ciasno ułożone, zmielone ziarna kawy. Na skutek tego procesu następuje zaparzenie kawy, o bardzo intensywnym aromacie.

Na rynku dostępnych jest wiele modeli, domowych ekspresów do kawy, które przygotują espresso.

Jak przygotować espresso bez automatu do kawy?

Najprostszym sposobem przygotowania espresso warunkach domowych jest wykorzystanie tzw. kawiarki. Te małe maszynki zyskują coraz większą popularność i pozwalają łatwo i szybko przygotować ten rodzaj kawy bez konieczności zakupu drogich automatów do kawy. Kawiarkę można użyć zarówno na ogniu (palnik gazowy) jak również na płycie elektrycznej.

Warto jednak zwrócić uwagę, iż przygotowywanie wysokiej klasy espresso to coś znacznie więcej.

Espresso od baristy

Według profesjonalnych baristów, dobrej jakości espresso można osiągnąć tylko poprzez wysoką dokładność na każdym etapie przetwarzania kawy. Finalny smak to połączenie jakości ziaren, procesu mielenia oraz jakości automatu do kawy.

Ubijanie

Ubijanie kawy w maszynie służy przede wszystkim uzyskaniu równej powierzchni kawy na spodzie. Dzięki dobremu ubiciu kawy, podczas zaparzania nie tworzą się „dziury” powodujące niedokładne i nierówne zaparzenie. Jeżeli kawa nie zostanie dobrze ubita przed zaparzeniem, espresso nie będzie odpowiednio mocne i aromatyczne.

Do ubijania kawy w maszynie, barista zazwyczaj wykorzystuje specjalne narzędzie. Podczas ubijania kawy w maszynie powinien nastąpić nacisk około 13 kg na każde 2,5 cm powierzchni kawy.

Ciśnienie

Ciśnienie wody wytwarzane podczas procesu parzenia espresso stanowi kluczowy element. Ponieważ kawa jest bardzo mocno zbita, ekspres lub maszyna do kawy wytworzyć muszą odpowiednie ciśnienie wody. Jeżeli ciśnienie będzie zbyt małe, nie dojdzie do przepuszczenia wody przez ubitą kawę i maszyna najzwyczajniej się zapcha.

Powszechnie uznaje się, iż najbardziej odpowiednim ciśnieniem z jakim woda powinna przechodzić przez ubitą kawę, jest 9 barów. Praktycznie wszystkie ekspresy i maszyny zaparzające kawę generują właśnie takie ciśnienie wody.

Temperatura, czas i dawka

To 3 najbardziej istotne czynniki dobrze podanego espresso.

Temperatura zaparzania ma ogromny wpływ na smak espresso. Generalnie, podczas zaparzania, temperatura wody powinna wynosić między 92, a 100 stopni Celsjusza. Faktem jednak jest, iż najbardzej doświadczeni bariści, często dobierają temperaturę wody w celu osiągnięcia określonych walorów smakowych.

Dla przykładu, niższa temperatura wody podczas zaparzania espresso powoduje większą kwasowość napoju. Z kolei wyższa temperatura przekłada się na nieco bardziej słodki smak. Zatem, im dłuższy proces parzenia espresso tym więcej goryczki będzie w odczuwalne w jej smaku. Krótszy czas parzenia powoduje nieco mniejszą gorycz w smaku espresso ale również mniejszą intensywność smaku.

Dlatego też podczas parzenia espresso, jako wyjściowy czas procesu parzenia przyjmuje się około 30 sekund. Następnie barista od tej wartości odlicza lub dolicza kilka sekund, w celu uzyskania pożądanego smaku.

Dawka, czyli jak dużo kawy zostanie ubite i wykorzystane do przygotowania espresso. Jeżeli ubite zostanie więcej kawy w ramach jednej porcji, podczas parzenia woda będzie się trudniej przedostawać. Większa dawka kawy generalnie nie wpływa na smak espresso, daje jednak możliwość przygotowania większej ilości. Jedyne o czym należy pamiętać, to iż niekiedy większa ilość kawy podczas zaparzania może skutkować nierównomiernym zaparzeniem.

Warto pamiętać, iż podane wartości stanowią jedynie punkt wyjścia. Doświadczeni bariści, potrafią odpowiednio dobrać poszczególne elementy do rodzaju ziaren kawy. W ten sposób uzyskuje się espresso o wyjątkowym smaku.

Jak pić espresso?

Ze względu na bardzo silny aromat, espresso często uznawane jest za kawę dla koneserów. Tak jest w istocie. Ponieważ ten rodzaj kawy, oprócz silnego aromatu zawiera również sporą dawkę kofeiny, espresso zazwyczaj podawane jest w małych filiżankach.

Popularnymi odmianami są również ristretto, będące „mniejszą” wersją espresso (przygotowywana z około 15ml wody) oraz americano, którą uzyskujemy poprzez dodanie do espresso większej ilości gorącej wody. Warto również dodać, iż espresso bardzo często stanowi jeden z elementów składowych innych typów kawy tj. latte czy cappucino.

Dlaczego espresso popija się wodą?

Polecamy również artykuł: Ile należy pić wody?

Do standardowej kawy espresso, bardzo często podawana jest również mała szklanka wody. Wypicie niewielkiej ilości wody pomiędzy łykami kawy, pozwala jeszcze lepiej poczuć jej smak i aromat.

Różnice smakowe

Istota espresso nie leży w rodzaju ziaren kawy, a w sposobie przygotowania

Z uwagi na dość spore różnice w smaku pomiędzy espresso, a kawą przygotowaną np. przy pomocy zaparzacza, często spotkać można mylną opinię, iż pochodzą one z innych rodzajów ziaren.

Z uwagi na sposób przygotowywania, espresso jest znacznie mocniejsze aniżeli kawa przygotowywana poprzez filtrowanie lub zaparzanie (po turecku). W jej smaku wyczuć można niekiedy aromaty ciemnej czekolady, kakao, czy ciasta czekoladowego. Espresso przygotowane z niektórych rodzajów ziaren kawy charakteryzuje również posmak dojrzałych jagód.

Ile kofeiny jest w espresso?

Najczęściej stosowaną dawką kawy dla jednej filiżanki (około 45-50 ml) espresso jest około 7-9g.

W filiżance zawierającej około 50 ml standardowej kawy espresso, znajduje się około 86 mg kofeiny.